Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych

18
październik
2017

Posted by nawiejskiej

Posted in Komisje Sejmowe

0 Comments

19 – 20 września 2017

 

Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych /MNE/ w dniach 19-20 września br. przebywała na posiedzeniu wyjazdowym w województwie opolskim.
Pierwszego dnia w Urzędzie Wojewódzkim w Opolu Komisja rozpatrzyła informację Ministra Edukacji Narodowej na temat stanu edukacji mniejszości narodowych i etnicznych z terenu województwa opolskiego.
Informację przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej – Maciej Kopeć.
Do szkół z nauką języka niemieckiego, które stanowią najliczniejszą grupę wśród wszystkich szkół mniejszościowych w Polsce, w roku szkolnym 2016/2017 w województwie opolskim uczęszczało niemal 17,1 tys. uczniów należących do mniejszości niemieckiej. Wraz z dziećmi objętymi wychowaniem przedszkolnym nauką języka niemieckiego jako języka mniejszości było objętych prawie 31 tys. osób. Dzieci uczyły się w 295 placówkach oświatowych, stanowiących 24% ogólnej liczby placówek tego typu w całym województwie, pod nadzorem 508 nauczycieli prowadzących zajęcia dla uczniów narodowości niemieckiej. Formą doskonalenia zawodowego tych pedagogów w zakresie języka niemieckiego jest istniejący od 1992 r. „Program Niwki”.
W roku szkolnym 2016/2017 wprowadzono do nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości podręcznik „Niko 1”, a w roku szkolnym 2017/2018 zamówiono prawie 3 tys. egzemplarzy dwóch części podręcznika – „Niko 1” i „Niko 2”. Na przestrzeni ostatnich kilku lat Centralna Komisja Egzaminacyjna nie wykazała jednak żadnego ucznia przystępującego do egzaminu maturalnego z mniejszościowego języka niemieckiego.
Na terenie województwa opolskiego w roku szkolnym 2016/2017 kształciło się również ponad 160 uczniów pochodzenia romskiego. Dla dzieci należących do romskiej mniejszości etnicznej szkoły prowadziły dodatkowe zajęcia w celu podtrzymywania i rozwijania ich poczucia tożsamości, jak również działania wspomagające ich edukację, zwłaszcza poprzez prowadzenie zajęć wyrównawczych.
W dyskusji zwracano uwagę m.in. na kwestie związane z pracą asystentów edukacji romskiej, jak również wpływem edukacyjnym świetlic środowiskowych. Podkreślano też konieczność wznowienia prac nad zmianą Strategii Rozwoju Oświaty Mniejszości Niemieckiej.
Komisja przyjęła informację bez sprzeciwu.

Komisja rozpatrzyła informację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat sytuacji i problemów mniejszości narodowych i etnicznych z terenu województwa opolskiego.
Informację przedstawiła zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji – Teresa Karczmarek.
Zgodnie z danymi uzyskanymi w ostatnim spisie powszechnym na terenie Śląska Opolskiego mieszkają przedstawiciele 13 uznawanych przez polskie państwo mniejszości, wśród których najliczniejsi są Niemcy (ponad 7,8 tys. osób) i Romowie (niemal 1,1 tys. osób). W trakcie przeprowadzania w 2011 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań ponad 97% osób deklarujących tożsamość mniejszościową wskazało narodowość niemiecką. Największe skupiska mniejszości niemieckiej znajdują się w powiatach: opolskim, strzeleckim, krapkowickim, oleskim, prudnickim, kędzierzyńsko-kozielskim, kluczborskim i opolskim miejskim. Na terenie 19 gmin województwa opolskiego Niemcy stanowią ponad 20% ich mieszkańców. W skład województwa opolskiego wchodzi 28 gmin, na których obszarze używane są nazwy miejscowe w języku niemieckim. W 22 gminach istnieje możliwość stosowania języka niemieckiego jako pomocniczego.
W latach 2007-2016 na realizację zadań, które służą zachowaniu i rozwojowi tożsamości kulturowej mniejszości, w głównej mierze niemieckiej, podejmowanych przez podmioty mające swoją siedzibę w województwie opolskim, minister właściwy do spraw mniejszości narodowych i etnicznych przekazał łącznie kwotę prawie 12,1 tys. zł. Średnio w roku na potrzeby mniejszości niemieckiej przyznawano niemal 2,3 tys. zł.
Do najważniejszych wydarzeń i imprez istotnych dla mniejszości niemieckiej, które odbywają się na ziemi opolskiej, zaliczają się m.in. Festiwal Kultury Mniejszości Niemieckiej w Polsce, Dni Kultury Niemieckiej na Śląsku Opolskim, Tydzień Kina Niemieckiego w Opolu, a także różnorakie konkursy wiedzy, przeglądy zespołów muzycznych czy pielgrzymka mniejszości niemieckiej na Górę Świętej Anny. Obecnie w większości parafii katolickich na terenie województwa opolskiego odprawiane są dodatkowe msze w języku niemieckim, a w diecezji opolskiego Kościoła rzymskokatolickiego działa również duszpasterz mniejszości narodowych, zajmujący się głównie sprawami dotyczącymi wiernych pochodzenia niemieckiego.
W dyskusji zwracano uwagę m.in. na problemy związane z marginalizacją społeczności romskiej.
Komisja przyjęła informację bez sprzeciwu.
W posiedzeniu uczestniczyli: konsul generalny Republiki Federalnej Niemiec w Opolu – Sabine Haake, wojewoda opolski – Adrian Czubak oraz opolski kurator oświaty – Michał Siek.

W ramach wizytacji członkowie Komisji:
– odbyli spotkanie z przedstawicielami mniejszości niemieckiej w Opolu w siedzibie Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce,
– odwiedzili dwujęzyczną Szkołę Podstawową w Opolu-Malinie, prowadzoną przez Stowarzyszenie Pro Liberis Silesiae,
– wraz z przedstawicielami mniejszości województwa opolskiego odbyli spotkanie z arcybiskupem seniorem diecezji opolskiej – ks. Alfonsem Nossolem w Sanktuarium św. Jacka w Kamieniu Śląskim.

Drugiego dnia w Urzędzie Miasta Brzeg Komisja rozpatrzyła informację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat aktualnej sytuacji i problemów mniejszości romskiej na Opolszczyźnie.
Informację przedstawiła zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji – Teresa Karczmarek.
Według ostatniego spisu powszechnego z 2011 r. wśród mieszkańców Opolszczyzny przynależność do romskiej mniejszości etnicznej zadeklarowało niecałe 1,1 tys. osób (choć sami Romowie podkreślają, że jest ich trzy razy więcej). Romowie należący do grup Polska Roma i Bergitka Roma oraz Kelderaszy zamieszkują takie gminy jak Brzeg, Głubczyce, Kędzierzyn-Koźle, Nysę, Opole, Paczków, Prudnik i Strzelce Opolskie. W odróżnieniu od innych społeczności mniejszościowych Romowie są jedyną grupą, która jest zagrożona wykluczeniem społecznym, co jest efektem marginalizacji związanej m.in. z niskim poziomem wykształcenia i kwalifikacji zawodowych.
W latach 2008-2017 z części budżetu państwa, której dysponentem był minister właściwy do spraw mniejszości narodowych i etnicznych, na realizację zadań związanych z zachowaniem i rozwojem tożsamości kulturowej mniejszości romskiej przeznaczono niemal 10,3 mln zł. Na realizację zadań w ramach „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce na lata 2004-2013” w województwie opolskim z budżetu państwa wyasygnowano kwotę ponad 5,1 mln zł, natomiast w ramach „Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020” wydatkowano 2,9 mln zł.
W dyskusji poruszano problemy związane m.in. z działalnością organizacji romskich, planami dotyczącymi stworzenia Integracyjnego Domu Edukacji i Kultury Romów „Nadzieja”, dyskryminacją Romów w obszarach zatrudnienia, edukacji czy w kontaktach z organami władz państwowych i samorządowych, np. przy przydziałach lokali socjalnych i komunalnych.
Komisja przyjęła informację bez sprzeciwu.
W posiedzeniu uczestniczyli: pełnomocnik wojewody opolskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych – Bożena Kalecińska, burmisztrz Brzegu – Jerzy Wrębiak oraz przewodniczący Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Romów w Rzeczypospolitej Polskiej – Jan Korzeniowski.

W ramach wizytacji członkowie Komisji:
– zwiedzili Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu oraz złożyli wieńce pod Pomnikiem Martyrologii Jeńców Wojennych oraz pod Pomnikiem Ofiar Obozu Pracy w Łambinowicach;
– zwiedzili budynek brzeskiego gimnazjum (dawne Gymnasium Illustre Bregense) w związku z planami utworzenia w nim Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów w Brzegu;
– odbyli spotkanie z przedstawicielami mniejszości romskiej w świetlicy środowiskowej „Parni Ciercheń” w Brzegu.