10 stycznia 2018

Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej /STR/ rozpatrzyła Informację NIK o wynikach kontroli „Zarządzanie wykorzystaniem środków UE na lata 2014-2020 w ramach Polityki Spójności”.
Informację przedstawił prezes Najwyższej Izby Kontroli – Krzysztof Kwiatkowski.
W wyniku kontroli NIK stwierdziła, iż pomimo wyraźnej poprawy we wdrażaniu objętych kontrolą programów operacyjnych w okresie od 30 czerwca 2016 r. do 30 czerwca 2017 r., postęp w wydatkowaniu funduszy UE trudno uznać za w pełni zadowalający. Wysokość wydatków na realizację projektów wyliczana według wniosków beneficjentów o płatność wzrosła jedynie z 1,8% do 7,5% dostępnej alokacji funduszy UE, a jeszcze niższy był poziom wydatków certyfikowanych, tj. wydatków zweryfikowanych jako prawidłowo poniesione i zgłoszonych do refundacji do Komisji Europejskiej. NIK natomiast pozytywnie ocenia postęp w realizacji programów operacyjnych w odniesieniu do naboru wniosków o dofinansowanie projektów w tym okresie z 28,5% do 75,9% alokacji funduszy UE, a także w zakresie zawierania umów na realizację projektów z 9,5% do 36,0% alokacji tych funduszy. Dotychczasowy postęp w zawieraniu umów oraz realizacji i certyfikacji wydatków pozwala na stwierdzenie, że ryzyko utraty środków UE jest obecnie niewielkie.
NIK zwraca uwagę na duże zróżnicowanie zaawansowania realizacji poszczególnych osi priorytetowych w ramach programów. W połowie 2017 r., pomimo osiągniętej poprawy, nadal istniało znaczne ryzyko nieosiągnięcia celów pośrednich (65% alokacji) na koniec 2018 r. dla wielu osi priorytetowych programów. W niektórych osiach zaawansowanie na 30 czerwca 2017 r. było zerowe.
W ocenie NIK minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, jak i zarządy województw, w zdecydowanej większości rzetelnie i zgodnie z założeniami wdrożyły kompleksowy system zarządzania realizacją programów oraz system kwartalnego monitorowania i oceny poziomu realizacji celów programów. W efekcie skrócono czas oceny wniosków o dofinansowanie projektów oraz przyspieszono zawieranie umów z beneficjentami i weryfikację wniosków o płatność. Przygotowane zostały 24 zintegrowane inwestycje terytorialne, w ramach których rozpoczęto nabory projektów, jednak realizacja większości z nich jest nadal opóźniona.
Stwierdzone podczas kontroli nieprawidłowości miały charakter formalny i nie miały istotnego wpływu na wykonywanie zadań.
W trakcie dyskusji poruszono kwestie opóźnień w aneksowaniu kontraktów regionalnych, metodologii określania poziomu certyfikacji i zróżnicowania wskaźników certyfikacji dla poszczególnych województw i osi priorytetowych.
Przedstawiciele urzędów marszałkowskich stwierdzili, że od zakończenia kontroli sytuacja we wdrażaniu projektów uległa zdecydowanej poprawie. Certyfikacja jest jednak w dalszym ciągu dużym problemem. Problemy stwarza też brak wykonawców poszczególnych projektów, co związane jest z brakiem wykwalifikowanych kadr. Przy małej liczbie chętnych wykonawcy nierzadko żądają dwukrotnie więcej za realizacje projektów, niż przewidywały kosztorysy.

Komisja uchwaliła plan pracy na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2018 r.