Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wprowadza zmiany w zakresie wyłączania jawności rozpraw, udziału organizacji społecznych w postępowaniu sądowym oraz obecności przedstawicieli środków masowego przekazu na posiedzeniach sądu. Ponadto nowelizacja zawiera zmiany odnoszące się m.in. do zasad dotyczących tajemnicy lekarskiej.

Nowe rozwiązania mają zwiększyć transparentność procesu karnego. Wzmocniona oraz powiązana z możliwością utrwalania i transmisji przebiegu procesów ma zostać konstytucyjna zasada jawności rozpraw. Zgodnie z nowelizacją sąd będzie mógł (dotychczas miał taki obowiązek) wyłączyć jawność rozprawy w całości lub w części, jeżeli jawność mogłaby wywołać zakłócenie spokoju, obrażać dobre obyczaje, naruszyć ważny interes prywatny, czy też ujawnić okoliczności, które ze względu na ważny interes państwa powinny być zachowane w tajemnicy. Wyłączenie jawności możliwe będzie także na żądanie osoby, która złożyła wniosek o ściganie, jak i w sytuacji, gdy choćby jeden z oskarżonych jest nieletni lub na czas przesłuchania świadka, który nie ukończył 15 lat. W nowelizacji zapisano też, że jeżeli prokurator sprzeciwi się wyłączeniu jawności, rozprawa ma odbywać się jawnie.

Jawna rozprawa ma być zarazem otwarta dla mediów – dotychczas było to uzależnione od decyzji sądu. Warunki udziału mediów w rozprawie będzie określał sąd. W przypadkach, gdy obecność przedstawicieli środków masowego przekazu będzie utrudniała przebieg rozprawy, sąd będzie mógł ograniczyć ich liczbę i wskazać – na podstawie kolejności zgłoszeń lub w drodze losowania – osoby, które będą mogły pozostać na sali. Sąd będzie mógł zarządzić opuszczenie sali przez dziennikarzy zakłócających przebieg rozprawy.

Nowelizacja rozszerza też m.in. możliwość udziału w procesie przedstawicieli organizacji społecznych. Organizacje te będą mogły zgłaszać swój udział także w trakcie procesu – dotychczas było to możliwe tylko do momentu rozpoczęcia przewodu sądowego. Zgodnie z nowelizacją udział przedstawiciela organizacji społecznej ma być obligatoryjny, jeżeli przynajmniej jedna ze stron wyrazi na to zgodę.

Ustawa zmienia ponadto zakres tajemnicy lekarskiej. Zgodnie z nowelizacją, jej dysponentem po śmierci pacjenta mają być osoby bliskie, do których ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zalicza małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta. Osoby bliskie mają też mieć prawo sprzeciwu wobec zwolnienia z tajemnicy. Zmiany te mają uniemożliwić wykorzystywanie tajemnicy lekarskiej do ukrywania błędów w leczeniu.

Sejm uchwalił ustawę 10 czerwca 2016 r. Prezydent podpisał ją 11 lipca br. Nowelizacja obowiązuje od 5 sierpnia 2016 r.

Nowelizacja