Wilno było ostatnim przystankiem świętowania tej wyjątkowej rocznicy. 2018 r. upłynął pod znakiem przypominania historii i tradycji polskiego parlamentaryzmu, którego korzenie sięgają XV w.

Dziedzictwo demokracji i ustroju społeczno-politycznego miało wpływ nie tylko na nasz kraj, ale również na inne w tej części kontynentu. Także na dzieje Litwy, z którą Polska przez kilkaset lat była jednością. Stąd obecność Marszałka Sejmu w parlamencie litewskim 19 grudnia. Marek Kuchciński otworzył okolicznościową wystawę poświęconą 550-leciu.

Wizyta na Litwie kończyła szczególny czas ostatnich 12 miesięcy dla polskiego Sejmu. Przez cały rok odbywały się liczne uroczystości, których momentem kulminacyjnym było Zgromadzenie Narodowe w Zamku Królewskim w Warszawie 13 lipca. W wydarzeniu wzięli udział Prezydent, Marszałkowie Sejmu i Senatu, Premier wraz z ministrami, parlamentarzyści, dostojnicy kościelni, przedstawiciele Kancelarii Sejmu i Senatu oraz wielu zagranicznych gości. – Kiedykolwiek Polska była wolna, Sejm zawsze stanowił jedną z głównych instytucji naszego państwa. I stanowi ją wraz z senatem do dzisiaj – mówił podczas uroczystości prezydent. – U schyłku średniowiecza w Polsce przekonanie o współistnieniu we władzy oraz branie odpowiedzialności za losy państwa zyskały właściwą formułę prawno-instytucjonalną, a Sejm stał się centrum życia politycznego – powiedział z kolei marszałek Kuchciński.

Zamek Królewski dla polskiej demokracji jest miejscem kluczowym. To właśnie tu w 1791 r. została uchwalona pierwsza w dziejach Europy ustawa zasadnicza – Konstytucja 3 maja. Ale początek parlamentaryzmu sięga kilku wieków wcześniej. Badania historyków wskazują konkretne miejsce i datę: 9 października 1468 r. w Piotrkowie. To właśnie tam reprezentanci szlacheccy po raz pierwszy obradowali na sejmie walnym koronnym, jako osobna izba poselska. 550 lat później do Piotrkowa Trybunalskiego zawitali przedstawiciele Parlamentu, by uczcić rocznicę tego wydarzenia.

Pierwszy sejm walny w Piotrkowie wymagał jednak wielu przygotowań. Jednym z nich był sejmik generalny, który miał miejsce 13 lipca 1468 r. w Kole. W tym wielkopolskim mieście również odbyły się obchody 550-lecia z udziałem Marszałka Sejmu, parlamentarzystów, samorządowców i setek mieszkańców. Zwieńczeniem ogólnopolskich obchodów w wymiarze krajowym były uroczystości 26 listopada w Przemyślu. Z tej okazji zorganizowano konferencję naukową „Przedstawiciele ziemi przemyskiej w życiu parlamentarnym Rzeczypospolitej”, którą otworzył marszałek Kuchciński. – Zależało nam na tym, by tak wyjątkowa rocznica była celebrowana nie tylko w Warszawie, ale w całej Polsce. Posiedzenia Sejmu odbywały się w różnych częściach kraju. Dlatego też uroczystości odbywały się w wielu miejscach – wyjaśnia Andrzej Grzegrzółka z Centrum Informacyjnego Sejmu.

Jednocześnie 550-lecie Parlamentaryzmu Rzeczypospolitej było także wydarzeniem o charakterze międzynarodowym. W czasie lipcowego III Szczytu Przewodniczących Parlamentów Państw Europy Środkowej i Wschodniej EUROWAW2018 było ważnym punktem rozmów polityków. Delegacje z ponad 20 państw i przeszło 100 uczestników brało udział w panelach dyskusyjnych, wielu o tematyce związanej z parlamentaryzmem. W spotkaniach z udziałem Marszałków Sejmu i Senatu uczestniczyli m.in. przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér, przewodniczący Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej Radek Vondráček, wiceprzewodniczący Parlamentu Gruzji Giorgio Volski.

W czasie obchodów 550-lecia duży nacisk położono na kwestie edukacyjno-naukowe. W kwietniu w Zamku Królewskim odbyła się konferencja „Sejm I Rzeczypospolitej – parlament wielu narodów a europejskie reprezentacje stanowe”. Po ceremonii otwarcia wybitni eksperci – przedstawiciele środowisk naukowych z Polski, Węgier, Litwy, Białorusi oraz Ukrainy, specjalizujący się w badaniach nad różnymi okresami i aspektami rozwoju Sejmu – przedstawili aktualny stan badań nad polskim parlamentaryzmem. Wśród innych wątków poruszonych przez prelegentów znalazły się tematy związane z genezą ustroju parlamentarnego jako czynnikiem integracji Rzeczypospolitej i kulturą polityczną szlachty.

W lipcu również w stołecznym Zamku Królewskim otwarto wystawę przedstawiającą ponad pół tysiąca lat historii i tradycji polskiej demokracji oraz życia politycznego. Zaprezentowano kilkaset eksponatów, zgromadzonych specjalnie z okazji tegorocznych obchodów, w tym m.in. starodruki, mapy, laski marszałkowskie i rękopisy.

Z kolei za granicą, poza wcześniej wymienionym Wilnem, 550-lecie zagościło również w Strasburgu. W siedzibie Parlamentu Europejskiego w październiku zainaugurowano ekspozycję  „Historia parlamentaryzmu w Polsce”. Jej celem było przybliżenie odbiorcom z całej Europy kluczowych dla rozwoju polskiego parlamentaryzmu faktów historycznych. Formę wystawy oparto na 11 planszach, nawiązując w ten sposób do liczby kart, na których spisano Konstytucję 3 Maja. Na otwarciu wystawy obecni byli reprezentanci Sejmu oraz Europarlamentu.

Parlament