– Nie ma innej możliwości lepszego ułożenia stosunków politycznych, społecznych czy kulturalnych jak poprzez współpracę w Unii Europejskiej – podkreślił marszałek Sejmu Marek Kuchciński w wystąpieniu na konferencji „Europa Środkowo-Wschodnia – pole czy podmiot polityki europejskiej?”. Konferencja odbyła się w miniony weekend w Przemyślu. 

W trakcie spotkania Marek Kuchciński podkreślił, że jako Europa możemy być siłą geopolityczną, gdy wróci do nas Wielka Brytania. Jednocześnie marszałek Sejmu wskazał na konieczność zacieśnienia relacji z państwami, które obecnie nie należą do Wspólnoty. Marek Kuchciński wskazał również na znaczenie współpracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej w kontekście interesów państw należących do V4. – Jeżeli myślimy poważnie, jako Grupa Wyszehradzka, o wspólnocie interesów to oczekujemy solidarności prawdziwej, a nie fałszywej, czego przykładem jest gazociąg Nordstream 2 – stwierdził marszałek Kuchciński.

Gościem konferencji był także prof. Marek Kornat, historyk i sowietolog Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W jego ocenie obecnie Europa Środowa i Wschodnia mają okazję by po raz trzeci zyskać podmiotowość. – Poprzednia taka szansa istniała w XVI w., a druga w dobie XX-lecia międzywojennego i ładu wersalskiego – powiedział prof. Kornat. Antagonizm polsko-czechosłowacki, rumuńsko-węgierski i węgiersko-czechosłowacki to główne powody – zdaniem Marka Kornata – przez które nie udało się wykorzystać tych szans. – Wiek XX natomiast przyniósł regionowi dwa wielkie kataklizmy – I i II wojnę światową.

Z kolei prof. Heinrich Best, socjolog Uniwersytetu w Jenie, zaznaczył, że jeżeli Europa Środkowo-Wschodnia chce być wyjątkowa to region musi mieć plan rozwoju i współpracy. – Musimy uczyć się historii i nie możemy pozwolić czynnikom dzielącym przezwyciężyć nas w tej wspólnocie – powiedział prof. Best.

Gościem konferencji był także prof. David Darchiashvili z Ilia State University w Tbilisi. Podkreślił w swoim przemówieniu, że Europa Środkowa to dla jego kraju najbliższa część kontynentu. Prof. Darchiashvili mówił również, że Gruzji zależy na przywróceniu pokoju na Ukrainie.

Wydarzenie poprzedziło otwarcie wystawy „Od Wyszehradu do Wyszehradu”. – To pozytywny przykład współpracy, wspierania się wzajemnego, związków dynastycznych, personalnych i podobnego myślenia czterech państw, które dziś nazywamy V4 – powiedział marszałek Kuchciński otwierając wystawę.

Ekspozycja została przygotowana przez Polskie Towarzystwo Archiwalne przy wsparciu Polskiej Akademii Nauk i we współpracy z węgierskimi, czeskimi i słowackimi archiwistami. Tworzy ją 21 plansz przedstawiających rozwój stosunków politycznych, handlowych i kulturalnych między państwami tworzącymi dzisiejszą Grupę V4. Prezentowane dokumenty opowiadają historię wspólnych relacji od pierwszego zjazdu w Wyszehradzie w 1335 r. do powstania Grupy Wyszehradzkiej w 1991 r.

Debata była częścią III Międzynarodowej konferencji „Skrzyżowania historii: sojusze i pokrewieństwa w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku. Jej organizatorem był Sojusz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (AECR) oraz Stowarzyszenie Twórców dla Rzeczypospolitej.

Marek Kuchciński