W Krynicy zakończyła się zorganizowana podczas XXVII Forum Ekonomicznego trzydniowa Konferencja „Europa Karpat” – forum dyskusji i wyznaczania kierunków współpracy państw karpackich, rozmów o przyszłości Unii Europejskiej, bezpieczeństwie na pograniczu UE i NATO czy o rozwoju regionów.

Konferencja była pod wieloma względami rekordowa – ponad 300 uczestników, 11 paneli dyskusyjnych, a wśród jej konkretnych efektów m.in. powołanie Collegium Carpathicum przez uczelnie z regionu karpackiego i podpisanie memorandum o powstaniu pierwszego polsko-węgierskiego klastra.

W trzecim, ostatnim dniu Konferencji jej uczestnicy podjęli próbę odpowiedzi na pytanie, czy Europa Środkowa i Wschodnia obroni cywilizację Zachodu. Prowadzący dyskusję wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki mówił o kryzysie wartości europejskich. – Ma on dwa oblicza. Na wstępie, zarzucenie wartości tradycyjnych takich jak wolność, honor, lojalność, męstwo, miłość do ojczyzny, przywiązanie do wiary. Z drugiej strony zastępowanie ich antywartościami, składających się na zjawisko, które nazywamy poprawnością polityczną – tłumaczył. Jak dodał, są to wartości, których nasza cywilizacja nigdy nie akceptowała.

Zdaniem europarlamentarzysty prof. Ryszarda Legutki, Europa – jak również cywilizacja zachodnia – są „chore”. – Podstawowe idee i cnoty, na których Europa została zbudowana podlegają erozji. Po upadku komunizmu kraje Europy Środkowo-Wschodniej borykają się z problemami instytucjonalnymi, budowania państwa, przez co w UE są traktowane jako gorsze – powiedział. Wśród elementów wyróżniających społeczeństwa naszego regionu polityk wskazał poczucie historii i obecność religii.

Poseł Bogusław Sonik powiedział, że Polska obroniła cywilizację zachodu już w 1989 r. – Pytanie co stało się z tą tradycją. Po 1989 r., gdy z nadzieją patrzono w jakim kierunku pójdzie świat postkomunistyczny, niestety zrobiliśmy kalkę pseudoliberalnych rozwiązań – podkreślał. Poseł dodał też, że Karpaty i przedsięwzięcia takie jak np. Via Carpatia to na pewno głębokie źródło wspólnych przedsięwzięć.

– Dołączenie do Unii Europejskiej jest trudnym procesem, musimy przypominać i mówić o wartościach, politycy muszą wspierać obronę i konsolidację tych wartości – mówiła Arta Dade, przewodnicząca Komisji Spraw Zagranicznych parlamentu Albanii. Podkreślała też konieczność wspierania integracji europejskiej wszystkich państw bałkańskich. – Lepiej zintegrowana Europa oznacza lepsza Europę dla wszystkich – przekonywała przewodnicząca.

Podczas konferencji dyskutowano także o obliczach intelektualnych Europy Środkowej i Wschodniej. Moderator dyskusji Marszałek Senatu Stanisław Karczewski zwrócił uwagę na ich różnorodność. Jak zauważył, obecna epoka to czas z jednej strony globalizacji i unifikacji, a z drugiej dążenia do glokalizacji – pojawia się pytanie: czy te dwa trendy zderzają się w naszym regionie, czy któryś z nich dominuje. – Zastanawiając się nad obliczami intelektualnymi Europy Środkowej i Wschodniej nie możemy zapominać o koncepcji Jana Pawła II – skrzyżowania dróg, rzeki, do której spływają rożne strumienie – podkreślił Marszałek Senatu.

Na dokonania Polaków oraz przedstawicieli tego regionu kontynentu wskazywała prof. Józefa Hrynkiewicz, poseł na Sejm RP. – Kultura jest dobrem wspólnym. Za mało jej poświęcamy uwagi i za mało promujemy. Niedostatecznie jesteśmy dumni z  tego, co jest naszą wartością i dorobkiem Polaków i Europy Środkowej.

O bogactwie intelektualnym regionu Europy Karpat mówił także dr Maciej Szymanowski, wykładowca akademicki i doradca Marszałka Sejmu ds. zagranicznych. – Europa Środkowa należy do biegunów naszej cywilizacji, ale niestety mamy zaniżoną samoocenę. Nasi intelektualiści świecą światłem odbitym, a nie chcą być obliczem Europy Środkowej – ocenił.

Bilans trzeciego dnia Konferencji „Europa Karpat” to również dyskusja nt. współpracy naukowej państw karpackich, w tym ogłoszenie powstania Collegium Carpathicum na uniwersytetach w krajach z regionu Karpat, które początkowo miałoby zajmować się organizacją wyjazdowych wykładów dotyczące różnych dziedzin związanych z Karpatami. Dyskutowano również m.in. o rozwoju zrównoważonym Karpat, środowisku przyrodniczym i ochronie różnorodności biologicznej, inicjatywach obywatelskich, kulturze i tradycji, łączeniu ochrony przyrody z realizacją celów społeczeństwa lokalnego. W ostatnim dniu konferencji zaprezentowana została również zaprezentowana Polsko-Ukraińska Stanica Ratownictwa Górskiego na szczycie Pop Iwan.

Wśród prelegentów, którzy uczestniczyli w panelach dyskusyjnych w trzecim dniu konferencji, byli także m.in. deputowany Rady Najwyższej Ukrainy Mykola Kniazhytski, przewodniczący Komisji ds. Nauki, Edukacji, Kultury, Młodzieży i Sportu czeskiej Izby Deputowanych Jiří Zlatuška, kierownik Katedry Stosunków Międzynarodowych i Służby Dyplomatycznej Uniwersytetu Lwowskiego Markijan Malski, kierownik Katedry Prawa Rzymskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego ks. Franciszek Longchamps de Bérier, poseł na Sejm RP Włodzimierz Bernacki, dziekan Wydziału Historii Uniwersytetu Katolickiego w Budapeszcie Sándor Őze, dyrektor Studium Europy Wschodniej UW, przewodniczący Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa Jan Malicki.

Sejm