Marszałek Sejmu Marek Kuchciński otworzył dziś w hallu głównym (I piętro) wystawę „Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej”. W uroczystości wziął też udział wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński, parlamentarzyści oraz przedstawiciele korpusu dyplomatycznego i władz samorządowych.

– Tysiące naszych rodaków niosło pomoc sąsiadom, innym obywatelom II Rzeczypospolitej narodowości żydowskiej i wyznania mojżeszowego – mówił marszałek Marek Kuchciński otwierając wystawę. Była wśród nich, wspomniana przez marszałka Kuchcińskiego rodzina Ulmów, która będzie patronem otwieranego 17 marca br. w Markowej Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Ulmowie ukrywali w swoim domu ośmioro Żydów. 24 marca 1944 r. zostali za to zamordowani razem z sześciorgiem swoich dzieci. Zamordowano także wszystkich ukrywanych przez nich Żydów.
– Dziś, pamiętając o tych okropnych zbrodniach popełnionych przez Niemców 75 lat temu mamy obowiązek żeby do tego wracać, przypominać w trosce o pamięć i prawdę. Musimy myśleć o swojej przyszłości, aby więcej takie zbrodnie się nie powtórzyły, ani w Polsce ani na świecie – powiedział marszałek Sejmu dziękując Instytutowi Pamięci Narodowej za działania przyczyniające się do pielęgnowania tej pamięci.
– Kwestie, których dotykamy poprzez tę wystawę są nie tylko jednym z ważniejszych zadań w wymiarze naukowym i edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej, ale tak naprawdę są pewnym fundamentalnym elementem naszej wspólnej tożsamości. Są jednym z najważniejszych tematów, które dotykają przeszłości, ale też teraźniejszości oraz przyszłości – mówił Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński. Podkreślił też, że pamięć o Polakach ratujących Żydów w okresie II wojny światowej jest naszym obowiązkiem – musimy pamiętać o wartościach przyświecających tym ludziom i zaszczepiać je kolejnym pokoleniom.
Dariusz Iwaneczko – p.o. dyrektor rzeszowskiego oddziału IPN – zaznaczył, że Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej będzie unikatowe na skalę światową. Ekspozycja prezentowana w Sejmie będzie towarzyszyła otwarciu placówki. – Przywiązujemy wielką wagę do tej wystawy również dlatego, że jej pierwsze otwarcie ma miejsce w Sejmie RP, tu gdzie stanowione jest prawo Rzeczypospolitej Polskiej. Stąd powinien pójść ten istotny głos o heroizmie Polaków w latach II wojny światowej – powiedział Iwaneczko.
Prezentowane dokumenty i fotografie przybliżają wybrane sylwetki i działania Polaków zaangażowanych w pomoc dla ludności żydowskiej w okupowanej Polsce. Polacy, pod groźbą surowej kary, pomagali Żydom indywidulanie – m.in. szmuglując żywność i lekarstwa do gett i obozów pracy, ukrywając ich w swoich domach i mieszkaniach, czy też przemycając ich za granicę okupowanego kraju. Wystawa przedstawia też zorganizowaną pomoc Polaków Żydom – dzięki działaniu Rady Pomocy Żydom „Żegota” wielu z nich udało się m.in. zaopatrzyć w potrzebne dokumenty, by mogli uchodzić za tzw. aryjczyków lub udzielić im pomocy materialnej. Ratując żydowskie dzieci „Żegota” umieszczała je w rozmaitych zakładach wychowawczych i w rodzinach zastępczych.
Ekspozycja została przygotowana przez Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w ramach projektu badawczego „Zagłada Żydów na ziemiach polskich”. Autorką scenariusza wystawy jest dr hab. Elżbieta Rączy z rzeszowskiego oddziału IPN.

Marek Kuchciński