Bezpieczeństwo, inwestycje, wspólne wartości i wzmocnienie roli i znaczenia parlamentów narodowych – to główne tematy dwudniowego Szczytu Parlamentarnego, który odbył się w Warszawie. Podczas uroczystych obrad w Sali Plenarnej, w obecności przedstawicieli 24 delegacji z państw Europy Środkowej i Wschodniej, podkreślono, że współpraca i dyskusja pomiędzy państwami regionu jest kluczowa dla przyszłości kontynentu.

 – Nie ma silnej Europy bez silnej Unii Europejskiej, podobnie jak nie ma silnej Unii Europejskiej, bez bezpieczeństwa i rozwoju całej Europy – powiedział marszałek Sejmu Marek Kuchciński. – Inwestycje i infrastruktura transportowa to większa spójność terytorialna regionu i silniejsze więzi między społeczeństwami – podkreślił marszałek Senatu Stanisław Karczewski. Obie Izby były współorganizatorami i współgospodarzami #EUROWAW2017

Otwierając Szczyt marszałek Sejmu podkreślił, że celem spotkania jest refleksja i dialog o najważniejszych wyzwaniach współczesnego świata, problemach naszego kontynentu, roli Europy Środkowo-Wschodniej w środowisku międzynarodowym oraz współpracy między suwerennymi państwami. Dodał również, że Polska jest zainteresowana rozwojem bardzo dobrych relacji w najbliższym sąsiedztwie – na jej pograniczu wschodnim i południowym. W pierwszej części pierwszego panelu („Rola parlamentów narodowych w polityce międzynarodowej”) Marek Kuchciński zaznaczył, iż polityka zagraniczna prowadzona przez rządy i prezydentów państw naszego regionu wymaga wsparcia parlamentów, a współpraca pomiędzy nimi to dobre forum dialogu politycznego, zapobiegania rozbieżnościom, uzgadniania inicjatyw. Marszałek Sejmu zwrócił uwagę, że kształtowanie relacji między parlamentami powinno odbywać się w taki sposób, żeby były respektowane dwie zasady: zasada „równi z równymi, wolni z wolnymi” w odniesieniu do państw oraz narodów Europy Środkowej i Wschodniej, a także zasada nienaruszania spójności Unii Europejskiej oraz jej instytucji.

Marszałek przedłożył zebranym do rozważenia kilka propozycji rozwiązań mogących wzmocnić rolę parlamentów narodowych w polityce międzynarodowej. Zaproponował, aby szczyt przewodniczących parlamentów był cyklicznym forum dyskusji. Zadeklarował, że tego typu spotkania mogłyby odbywać się w Warszawie. Jak mówił, strona polska proponuje też konsultacje tematyczne delegacji oraz powołanie międzyparlamentarnych grup roboczych, dotyczących ważnych spraw. Marszałek przedstawił również projekt  tzw. spotkań kryzysowych, kiedy specjalni wysłannicy przewodniczących parlamentów, w przypadku, gdyby Europa Środkowa i Wschodnia stanęła przed nagłymi wyzwaniami, zagrażającymi jej podmiotowości i tożsamości mogliby szukać rozwiązań.  Jak dodał, polska strona proponuje także ustanowienie instytutu badań nad parlamentaryzmem w Europie Środkowej i Wschodniej. – „Nie ma silnej Europy bez silnej Unii Europejskiej, podobnie jak nie ma silnej Unii Europejskiej, bez bezpieczeństwa i rozwoju całej Europy” – podkreślił marszałek Sejmu.

Zgromadzeni zostali zaproszeni przez Marszałka na przyszłoroczne obchody 550 rocznicy pierwszego posiedzenia Senatu i Sejmu Walnego Koronnego, które miało miejsce w 1468 roku.
Po wystąpieniu Marka Kuchcińskiego głos w dyskusji zabrali przedstawiciele parlamentów Europy Środkowej i Wschodniej, którzy zgodzili się z jedną z tez Szczytu, że parlamenty narodowe powinny angażować się w politykę międzynarodową. Ocenili, że mają one kluczową rolę w demokratycznych społeczeństwach i wzmacniają pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe. Dlatego ważne jest, aby parlamenty miały wpływ na  bezpieczeństwo, na rozwój gospodarczy i na inne istotne obszary m.in. migrację czy bezpieczeństwo energetycznego.

Dyskusję w drugiej części pierwszego panelu rozpoczął wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki, który przypomniał, że celem polityki jest zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa. Polityk wymienił zagrożenia dla bezpieczeństwa w regionie, w tym niebezpieczeństwo naruszenia integralności granic. Wśród zagrożeń wskazał kwestię emigrantów przybywających spoza Europy i choć – jak dodał – problem nie dotyka wszystkich jednakowo, to dobrze byłoby wypracować jednolite stanowisko. Trzecim problemem, na który wskazał wicemarszałek Sejmu, było zachowanie suwerenności przez poszczególne państwa. Jako czwarty problem wicemarszałek Terlecki wymienił tendencję w Europie do „kwestionowania reprezentatywności klasy politycznej” dlatego – kontynuował – parlamenty dysponujące mandatem społecznym powinny działać na rzecz stabilizacji i ładu publicznego. Wymienione problemy są omawiane w relacjach dwustronnych, choć zdaniem wicemarszałka warto pomyśleć o wielostronnym spotkaniach komisji parlamentów.

Podobne tezy w swoich wystąpieniach wygłosili kolejni mówcy, którzy podkreślili znaczenie Unii Europejskiej i NATO jako gwaranta bezpieczeństwa. Źródeł napięć i konfliktów debatujący dopatrywali się wśród takich czynników jak bezpieczeństwo energetyczne, cyberataki, terroryzm, czy też napływ emigrantów z Afryki. Rozmówcy odnotowali również negatywną rolę Federacji Rosyjskiej w kwestii bezpieczeństwa regionu.

Marszałek Senatu Stanisław Karczewski, który otworzył pierwszą część drugiego panelu („Współpraca w zakresie infrastruktury na osi Północ-Południe”), podkreślił, że dobra infrastruktura transportowa to większa spójność terytorialna regionu i silniejsze więzi między społeczeństwami, a także kluczowy czynnik decydujący o poziomie rozwoju regionu i dobrobycie jego mieszkańców. Wśród kluczowych inicjatyw wymienił rozbudowę Via Carpatia, która umożliwi stworzenie bezpiecznego i niezawodnego korytarza transportowego we wschodniej części Europy. Marszałek Senatu mówił, że Polska razem z Litwą, Łotwą i Estonią wdrażają projekt Via Baltica, który – jak podkreślił – wpisuje się w strategię wzmacniania połączeń Północ-Południe.

Podczas dyskusji o wartościach wyróżniających tę część kontynentu w drugiej części drugiego panelu („Wartości wyróżniające Europę Środkową i Wschodnią – m.in. przywiązanie do suwerenności, i niepodległości, szacunek dla tradycji i historii, znaczenie religii jako fundamentu cywilizacji”) wicemarszałek Senatu Michał Seweryński wskazał na doświadczenia historyczne. Podkreślił, że to one determinowały wartości, które są niezwykle nam drogie, jak niepodległość, suwerenność, wolność osobista, czy wspólnota narodowa. Te wartości – stwierdził – pozwalają mówić o „pewnej odrębności naszego regionu, co nie oznacza bynajmniej braku poparcia dla idei integracji całego kontynentu”. Dodał, że poszukiwanie wartości wspólnych jest właśnie częścią integracji Europy. Wicemarszałek Senatu zaznaczył, że zestaw tych wartości „determinuje” nasze myślenie o polityce, naszą wizję współpracy w regionie oraz preferencje odnośnie przyszłości UE. Wicemarszałek ocenił, że nasz region jest „wyczulony na próby narzucania rozwiązań, nie tylko w wymiarze politycznym, ale także kulturowym i światopoglądowym”. Stąd wynikają – według niego – wątpliwości związane m.in. z odgórnie narzuconym systemem podziału imigrantów między państwa UE. „Od instytucji UE oczekujemy poszanowania tradycji, kultury i tożsamości narodowej każdego państwa członkowskiego. Instytucje te nie mogą narzucać jednego wariantu demokracji, ani jednego modelu stosunku państwa do religii i kościołów” – podkreślił wicemarszałek Seweryński.

W czasie dwudniowego Szczytu #EUROWAW2017 odbyło się w sumie kilkanaście spotkań bilateralnych. W Warszawie pojawiły się 24 delegacje, które podczas pierwszego dnia Szczytu spotkały się z prezydentem Andrzejem Dudą. Oficjalnym delegacjom licznie towarzyszyli przedstawiciele mediów.

Sejm