Posłowie uchwalili nowelizację ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ustawy o grobach i cmentarzach wojennych oraz ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Nowe regulacje mają pomóc przywrócić tożsamość osobom walczącym o niepodległą Polskę w okresie terroru komunistycznego z lat 1944-1956.

Celem nowelizacji jest m.in. zakończenie poszukiwania ich szczątków na tzw. Łączce – w kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach. Przyjęta dziś ustawa dotyczy sytuacji, gdy w bezimiennych miejscach spoczynku ofiar reżimu komunistycznego w latach późniejszych ówczesna władza świadomie zezwalała na ponowne pochówki. Dotychczas nie można było ekshumować zwłok i szczątków z tzw. „późniejszych” grobów, co jest często konieczne dla ekshumowania ofiar terroru komunistycznego z mogił położonych niżej. Ustawa ma dać podstawę m.in. do przenoszenia grobów z okresu późniejszego, pod którymi znajdują się szczątki ofiar komunizmu z lat 40. i 50. Zmiany wymagają niezmiernej wrażliwości i poszanowania godności oraz szacunku dla pomordowanych w czasach stalinowskich, jak i osób pochowanych później w miejscach ich spoczynku. W tym celu zagwarantowano m.in., że gdy z ekshumacją bohaterów walk podziemia niepodległościowego będzie wiązała się konieczność przeniesienia „późniejszego” grobu, wydanie przez wojewodę decyzji w tej sprawie (na wniosek prezesa IPN) poprzedzać będą maksymalnie 3-miesięczne rokowania m.in. z najbliższą pozostałą rodziną zmarłego. Koszty związane z wykonaniem decyzji poniesie wojewoda. Nowelizacja umożliwia też wojewodzie ustanowienie grobów lub cmentarzy wojennych na miejscach pochówku ofiar reżimu komunistycznego z lat 1944-1956. Z prowadzonych poszukiwań i badań naukowych wynika, że wskutek terroru komunistycznego w tamtym okresie śmierć poniosło około 50 tys. osób, straconych na mocy wyroków sądowych, zamordowanych i zmarłych w siedzibach UB i Informacji Wojskowej, więzieniach i obozach, zabitych w walce lub w trakcie pacyfikacji. W większości rodziny zamordowanych i zmarłych nie znały miejsc pochówku swoich najbliższych. Wysiłki na rzecz ustalenia miejsc ich spoczynku oraz próby określenia tożsamości ofiar pozwolą wywiązać się z obywatelskiego obowiązku oraz okazać im wdzięczność za poniesioną ofiarę. Teraz nowelizacja będzie przedmiotem prac Senatu.

Nowelizacja