W najdramatyczniejszym czasie dla ludzkości wykazali się olbrzymią odwagą i bohaterstwem, dzięki czemu uratowali kilka tysięcy polskich Żydów przed zagładą. Teraz ich heroizm i męstwo przypomnieli i docenili najważniejsi przedstawiciele Parlamentów Polski i Węgier.

 – To dwaj wielcy bohaterowie i dwaj wielcy sprawiedliwi. Teraz przekazujemy ich w opiekę władzom Budapesztu i węgierskiej Polonii – powiedział marszałek Sejmu Marek Kuchciński podczas uroczystości inauguracyjnych. – Te dwa losy w zagrożonym świecie II wojny światowej połączyły się. Polonia semper fidelis. Niech ten pomnik będzie symbolem przyjaźni dwóch wspaniałych ludzi i dwóch silnych narodów – podkreślił László Kövér, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier.

Pomnik-ławeczka został odsłonięty na placu Gyoergya Goldmanna nad Dunajem. Przedstawia dwóch siedzących i rozmawiających bohaterów, którzy właśnie w taki sposób opracowywali pomoc zagrożonym śmiercią obywatelom Polski, którzy docierali na Węgry. W uroczystościach wzięli udział polscy parlamentarzyści, przedstawiciele władz Budapesztu i wysocy rangą urzędnicy obu państw oraz członkowie klubów „Gazety Polskiej”. W uroczystościach odsłonięcia i poświęcenia pomnika wzięli także udział m.in. ambasador Polski Jerzy Snopek, były ambasador Grzegorz Łubczyk, który był inicjatorem powstania pomnika, a także burmistrz Budapesztu Istvan Tarlos i dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro.

Marszałek Sejmu przypomniał zasługi Henryk Sławika i Józsefa Antalla, przypominając, że obaj zostali odznaczeni medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata. – Patriotyzm, szlachetność, umiłowanie wolności, przekonanie, że każdy człowiek jest wartością ze względu na jego godność oraz odwaga, której niczym nigdy nie można zastąpić – powiedział Marek Kuchciński, który zwrócił także uwagę, że wartości są nie tylko fundamentem przyjaźni polsko-węgierskiej, ale przede wszystkim – ludzkości.

Projekt budowy monumentów został zainicjowany przez społeczny Komitet Budowy w Warszawie i Budapeszcie Pomnika-Ławeczki Henryka Sławika i Józsefa Antalla. Współprzewodniczący Komitetu to były ambasador RP na Węgrzech i wiceprezes Stowarzyszenia Henryk Sławik Pamięć i Dzieło – Grzegorz Łubczyk. 8 listopada 2016 r. w Warszawie miały miejsce uroczystości odsłonięcia pierwszego pomnika upamiętniającego tych bohaterów (pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej), w których także wziął udział Marszałek Sejmu.

Po uroczystościach odsłonięcia pomnika-ławeczki Marszałek Sejmu złożył także kwiaty pod pomnikiem gen. Józefa Bema, Obrońców Twierdzy Przemyśl oraz w miejscu upamiętniającym zamordowanych w Katyniu.

Henryk Sławik (1894 – 1944) był działaczem politycznym i społecznym, uczestnikiem Powstań Śląskich oraz wieloletnim redaktorem naczelnym „Gazety Robotniczej”. We wrześniu 1939 r. trafił na Węgry. Został prezesem Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami. Dzięki współpracy z Józsefem Antallem seniorem (1896 – 1974), pełnomocnikiem rządu Królestwa Węgier ds. Uchodźców Wojennych, uratowano około 5 tys. Polaków narodowości żydowskiej. Sławik został aresztowany przez gestapo w 1944 roku. Torturowany podczas śledztwa nie wydał swojego węgierskiego towarzysza, co uratowało Antallowi życie. Polak zginął w obozie zakłady Mauthausen-Gusen. József Antall senior był nazywany przez polskich uchodźców „Ojczulkiem Polaków”. Szczególną troskę wykazał w stosunku do polskiej młodzieży tworząc dla nich szkoły. Wraz z Sławikiem założył „Sierociniec Dzieci Polskich Oficerów”, w którym ukrywano żydowskie dzieci.

Sejm