4 lipca 2018

Komisja Spraw Zagranicznych /SZA/ odbyła spotkanie z przedstawicielami opozycji białoruskiej.
Na zaproszenie Przewodniczącego Komisji na posiedzenie przybyła z Białorusi 9 osobowa grupa przedstawicieli białoruskich środowisk niezależnych: niezależna deputowana Izby Przedstawicieli Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi – Alona Anisim, przewodniczący Ruchu „O Wolność” – Jurij Hubarewicz, liderka kampanii społecznej „Mów Prawdę” – Tatsiana Karatkiewicz, niezależna deputowana Izby Przedstawicieli Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi – Hanna Kanapacka, przewodniczący Zjednoczonej Partii Obywatelskiej – Anatol Lebiedźka, Ihar Lialkou z „Komitetu Solidarności Razem”, lider kampanii społecznej „Mów Prawdę”, Białoruski Kongres Narodowy – Uładzimir Nieklajew, wiceprzewodniczący Białoruskiej Chrześcijańskiej Demokracja – Wital Rymaszewski oraz Irina Wesztard z Białoruskiej Partii Socjaldemokratycznej (Hramada).
Obecni byli również mieszkający w Polsce działacze białoruscy.
W spotkaniu mieli wziąć również udział przewodniczący Białoruskiego Frontu Narodowego – Ryhor Kastusiau oraz przewodniczący Białoruskiej Partii Socjaldemokratycznej (Ludowa Hramada) – Mikałaj Statkiewicz, jednak w przeddzień przyjazdu do Warszawy zostali oni zatrzymani przez milicję w związku z ich działalnością polityczną.
Było tu już kolejne spotkanie w tej formule organizowane przez Komisję Spraw Zagranicznych, i drugie w tej kadencji Sejmu. Rozmawiano o sytuacji na Białorusi oraz o możliwych formach wsparcia działalności białoruskich środowisk niezależnych.
W związku z mającymi miejsce w ostatnich dniach represjami i aresztowaniami działaczy białoruskiej opozycji, Komisja przyjęła stanowisko w sprawie sytuacji na Białorusi.
W stanowisku Komisja podkreśla więzy przyjaźni wiążące narody polski i białoruski, ale jednocześnie wyraża głębokie zaniepokojenie falą represji wobec kilkudziesięciu działaczy społecznych i polityków opozycyjnych, uczestników pokojowych protestów obywatelskich w pobliżu miejsc pochówku ofiar totalitaryzmu sowieckiego, ofiar NKWD oraz wobec protestujących 3 lipca 2018 roku w Mińsku i Grodnie.
Komisja stwierdza następnie, że przeprowadzone w lutym 2018 roku na Białorusi wybory do rad lokalnych nie spełniały podstawowych zasad demokratycznych i międzynarodowych standardów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także były obarczone licznymi nadużyciami, jak zawyżanie frekwencji przez komisje wyborcze, tak zwane karuzele, czyli przypadki wielokrotnego głosowania przez te same osoby w różnych lokalach wyborczych, zatrzymanie i pobicie operatora telewizji „Biełsat” – Andreja Kozieła.
Posłowie domagają się od władz w Mińsku niezwłocznego uwolnienia wszystkich aresztowanych i skazanych oraz zaprzestania prześladowań protestujących w uroczysku Kuropaty, miejscu zagłady Białorusinów i Polaków podczas represji stalinowskich.
Równocześnie Komisja apeluje do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o podjęcie pilnej interwencji w obronie działaczy społecznych i polityków opozycji demokratycznej represjonowanych na Białorusi, przetrzymywanych w aresztach w nieludzkich warunkach: Ryhora Kastuseua, Paula Sieviarynca, Volhu Mikalajchyk, Mikalaja Statkievicha. Viacaslava Siuchyka, Maksima Viniarskaha, Mikalaya Sialianika i Aliaksandra Laurencieua.
Posłowie oczekują, iż wobec skali naruszeń praw człowieka i podstawowych zasad demokracji Rząd Rzeczypospolitej Polskiej zwiększy wsparcie na rzecz społeczeństwa obywatelskiego Białorusi, a szczególnie wobec demokratycznych ruchów społecznych i pozarządowych oraz organizacji lokalnych, poprzez wymianę doświadczeń i wspieranie dwustronnych i wielostronnych inicjatyw umacniających społeczeństwo obywatelskie na Białorusi.
Wyrażono przekonanie, że dobrym sposobem zacieśniania polskich relacji ze społeczeństwem obywatelskim i opozycją demokratyczną będzie tworzenie Mapy Drogowej dla realizacji wspólnych przedsięwzięć skierowanych na umocnienie niepodległości Białorusi (wsparcie tożsamości narodowej Białorusinów i wsparcie, w tym instytucjonalne, białoruskich organizacji pozarządowych).
Komisja wyraziła zainteresowanie rozwojem dialogu i stosunków gospodarczych z Białorusią. Jednak warunkiem dalszej normalizacji relacji bilateralnych Białorusi z Polską i Unią Europejską musi pozostać zaprzestanie represji, przestrzeganie i respektowanie przez stronę białoruską demokratycznych standardów, przeprowadzenie wolnych wyborów zgodnie ze standardami OBWE i poszanowanie praw człowieka i obywatela.

Komisja uchwaliła plan pracy na okres od 1 lipca do 31 grudnia 2018 r.