27 września 2017

Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /KOP/ rozpatrzyła Informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli zapobiegania nielegalnemu obrotowi paliwami ciekłymi.
Informację przedstawił prezes NIK – Krzysztof Kwiatkowski.
W ocenie NIK działania podejmowane przez organy administracji rządowej w kontrolowanym okresie, tj. w 2015 i w I połowie 2016 r. nie doprowadziły do ograniczenia liczby podmiotów działających w szarej strefie lub dokonujących oszustw podatkowych, pomimo iż problem występowania tzw. szarej strefy na rynku paliwowym został zidentyfikowany już w 2012 r. Do III kwartału 2016 r., tj. do wprowadzenia tzw. pakietu paliwowego oraz pakietu energetycznego, zapobieganie nielegalnemu obrotowi paliwami ciekłymi nie miało charakteru systemowego – podejmowane działania polegały na interwencjach, ukierunkowanych głównie na uszczelnianie systemu fiskalnego. Nie udało się zapobiec znacznemu zwiększeniu zakresu działań nielegalnych oraz nie wdrożono skutecznych rozwiązań w celu ich ograniczenia.
NIK ocenia negatywnie działania Ministra Energii (poprzednio Ministra Gospodarki) oraz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki podejmowane w celu przeciwdziałania szarej strefie na rynku paliw ciekłych w Polsce.
Minister Energii, uznając, że niektóre z występujących nieprawidłowości na tym rynku nie należą do jego kompetencji, tylko do innych naczelnych lub centralnych organów administracji rządowej (np. Ministra Finansów, Prezesa URE), nie doprowadził do opracowania polityki energetycznej państwa w odniesieniu do paliw ciekłych. Działania legislacyjne Ministra dotyczące zapewnienia konkurencyjności na rynku paliw okazały się niewystarczające.
Prezes URE realizował przede wszystkim obowiązki wynikające z przepisów regulujących koncesjonowanie paliw ciekłych. Jednakże sposób wykonywania zadań nie zapewniał istotnego wkładu organu koncesyjnego w przeciwdziałanie występowania szarej strefy na rynku paliw ciekłych. Prezes URE nie wykorzystywał uprawnień do kontroli przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub obrotu paliwami ciekłymi, w tym obrotu paliwami ciekłymi z zagranicą. URE nie był przygotowany organizacyjnie i kadrowo do prowadzenia kontroli wypełniania warunków działalności objętej koncesjami, w zakresie, w jakim dotyczą one paliw płynnych. W ocenie NIK nałożenie nowych zadań wynikających z pakietu paliwowego i pakietu energetycznego bez zasilenia finansowego URE pogłębi niedobór kadrowy i zwiększy liczbę nierealizowanych zadań.
W okresie objętym kontrolą Minister Finansów podejmował działania służące zapobieganiu występującym w obrocie paliwami ciekłymi nieprawidłowościom w zakresie fiskalnym. Jest jednak za wcześnie na pełną ocenę skutków tych działań z uwagi na wprowadzone ostatnio regulacje w ramach pakietu paliwowego oraz nową organizację administracji skarbowej. Przeciwdziałanie szarej strefie utrudniała struktura administracji celnej, podatkowej i skarbowej. Działalność tych trzech niezależnych pionów nie była w pełni skorelowana. Brak jednolitych procedur, rozproszone bazy danych, a także wykonywanie tych samych zadań na potrzeby trzech różnych postępowań kontrolnych potwierdzają, zdaniem NIK, potrzebę dokonania konsolidacji i ujednolicenia procedur, baz danych, jak też usprawnienia komunikacji pomiędzy tymi służbami. Utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej powinno sprzyjać tym działaniom naprawczym.
NIK stwierdza, że w III kwartale 2016 r. dały się zaobserwować silne wzrostowe tendencje w zakresie legalnej sprzedaży paliw ciekłych, co przełożyło się na wzrost dochodów budżetowych z tytułu akcyzy i podatku VAT-7.
W związku z ustaleniami kontroli NIK zgłasza 2 wnioski de lege ferenda dotyczące zmiany:
– rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 września 2007 r. w sprawie sposobu monitorowania jakości paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, a także wzorów raportów dotyczących tych paliw oraz gazu skroplonego (LPG) i sprężonego gazu ziemnego (CNG) – w zakresie minimalnej liczby próbek,
– rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja – w zakresie wysokości opłat koncesyjnych.
Komisja przyjęła informację do wiadomości.

Komisja w trybie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy pozytywnie zaopiniowała dla Marszałka Sejmu kandydaturę Wiesława Łyszczka na stanowisko Głównego Inspektora Pracy.
W posiedzeniu uczestniczyli: minister energii – Krzysztof Tchórzewski oraz zastępca głównego inspektora pracy – Dariusz Mińkowski.