21 marca 2018

Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /KOP/ rozpatrzyła informację Głównego Inspektora Pracy dotyczącą skuteczności realizacji funkcji kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy w aspekcie obowiązujących przepisów prawnych
Informację przedstawili: główny inspektor pracy – Wiesław Łyszczek oraz dyrektorzy departamentów w Głównym Inspektoracie Pracy w Państwowej Inspekcji Pracy: Departamentu Prawnego – Halina Tulwin, Departamentu Nadzoru i Kontroli – Jakub Chojnicki i Departamentu Legalności Zatrudnienia – Jarosław Leśniewski.
Zakres kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy określa przede wszystkim ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy jest jednak znacznie szerszy, gdyż wiele kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy wynika z przepisów innych ustaw, regulujących zagadnienia wykraczające poza materię prawa pracy, np. ustawy o transporcie drogowym, ustawy o działalności leczniczej, ustawy o emeryturach pomostowych, ustawy o systemie oceny zgodności, ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, ustawy o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, ustawy o produktach biobójczych.
W związku z rozległością i różnorodnością uregulowań dotyczących kompetencji i procedur, jakie stosuje Państwowa Inspekcja Pracy, skuteczność realizacji funkcji kontrolnych należy rozpatrywać w czterech aspektach: zakresu działań kontrolno-nadzorczych, uwarunkowań proceduralnych, uwarunkowań materialnoprawnych istotnych z punktu widzenia czynności kontrolnych PIP oraz działań pozakontrolnych jako uzupełniających funkcje kontrolne (np. programy prewencyjne).
Państwowa Inspekcja Pracy monitoruje skuteczność swoich działań, identyfikując na bieżąco problemy wpływające w znaczący sposób na efektywność prowadzonych działań. Problemy te wynikają przede wszystkim z niejasnych, sprawiających trudności interpretacyjne przepisów prawnych. Przykładem tego jest np. brak jednoznacznej regulacji prawnej dotyczącej możliwości prowadzenia kontroli w stosunku osób fizycznych, które powierzają pracę innym osobom. Powoduje to, że ta sfera stosunków zatrudnienia pozostaje niezbadana i jest poza wszelkim nadzorem służb publicznych. Innym przykładem są doświadczenia inspektorów pracy z prowadzonych działań kontrolno-nadzorczych w obszarze delegowania pracowników do pracy w Polsce, które w wielu przypadkach wskazują na brak realnej możliwości sankcjonowania wykroczeń popełnianych przez pracodawców delegujących. Nieobecność pracodawcy delegującego na terytorium RP uniemożliwia ukaranie grzywną w drodze mandatu karnego, a brak adresu obwinionego na terytorium RP powoduje zwrot wniosku o ukaranie kierowanego do sądu karnego. W związku z tym, zasadnym byłoby uregulowanie kwestii sankcjonowania naruszeń przepisów prawa popełnianych przez pracodawców delegujących na wzór rozwiązań przyjętych w tym zakresie w innych krajach europejskich, gdzie nakładane kary lub grzywny mają charakter administracyjny.
Konkluzje wypływające z monitoringu są wykorzystywane przy okazji prac legislacyjnych nad zmianami przepisów prawa pracy lub prezentacji przez Państwową Inspekcję Pracy materiałów przedstawiających wyniki kontroli w poszczególnych obszarach.
Komisja przyjęła informację do wiadomości.