Komisja do Spraw Kontroli Państwowej
12 kwietnia 2018
Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /KOP/ zapoznała się z informacją członka Europejskiego Trybunału Obrachunkowego – Janusza Wojciechowskiego na temat najważniejszych kontroli Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczących Polski.
Trybunał przeanalizował, czy stosowane przez KE środki zapobiegawcze i korekty finansowe stanowiły skuteczne narzędzie ochrony budżetu przed nieprawidłowymi wydatkami w obszarze spójności. Odpowiedzialność za wydatki w obszarze spójności jest dzielona między Komisję i państwa członkowskie. Zasadniczo Komisja w skuteczny sposób wykorzystywała środki, którymi dysponuje. Musi ona jednak nadal zachować czujność w celu zapewnienia, by płatności były pozbawione błędów, a także udoskonalać swoje procedury sprawozdawcze.
Poważne uchybienia i luki w unijnych kontrolach celnych wskazują na to, że nie są one prowadzone skutecznie. W Polsce, Belgii i we Francji naruszenia przepisów prawa celnego uznawane są za noszące znamiona przestępstwa i systematycznie skutkują postępowaniami karnymi. W Polsce w odniesieniu do naruszeń przepisów prawa celnego nie stosuje się kar na gruncie prawa cywilnego ani administracyjnego.
W unijnym wsparciu dla młodych rolników pomoc często opiera się na mało precyzyjnych założeniach i nie określono dla niej oczekiwanych rezultatów ani oddziaływania. Trybunał zaleca lepsze zdefiniowanie celów oraz ukierunkowanie wsparcia unijnego, tak by w skuteczny sposób przyczyniało się ono do wymiany pokoleń w rolnictwie.
Trybunał zbadał, czy europejski system zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS) został odpowiednio zaplanowany i wdrożony oraz czy zarządzano nim we właściwy sposób. Ma on zastąpić odmienne systemy sygnalizacji kolejowej w Europie jednolitym systemem, który pozwala na niezakłóconą jazdę pociągów przez różne kraje i sprzyja zachowaniu konkurencyjności kolei.
Trybunał stwierdził, że jak dotychczas poziom wdrożenia był niski, a wdrożenie ma charakter fragmentaryczny. Finansowanie unijne może pokryć jedynie ograniczoną część inwestycji.
W Polsce zakupiono tabor wyposażony w ERTMS, ale w rzeczywistości działa on na długości 218 km (z 3763 km korytarzy sieci bazowej) przy czym pociągi mogą poruszać się z prędkością 200 km/h jedynie na długości 89 km.
W latach 2014-20120 UE zamierza wydać niemal 100 mld euro za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na realizację polityki rozwoju obszarów wiejskich. W celu usprawnienia kolejnego procesu programowania w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (PROW), Trybunał sformułował szereg zaleceń pod adresem Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej, a także państw członkowskich.
Z ustaleń wynika, że zatwierdzone PROW były długie i skomplikowane, a realizacja zaplanowanych wydatków przebiegała w wolniejszym tempie niż w poprzednim zakresie. Średni czas od przedłożenia do ostatecznego zatwierdzenia PROW w próbie dobranej przez Trybunał wynosi 11 miesięcy, a w przypadku Polski wynosi średnio tylko 8 miesięcy.
Zarządzanie europejską przestrzenią powietrzną nadal ma charakter fragmentaryczny, a koncepcja jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej nie została jak dotąd zrealizowana.