6 czerwca 2018

Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /KOP/ rozpatrzyła informację Państwowej Inspekcji Pracy dotyczącą wypłaty minimalnej stawki godzinowej wynagrodzenia na podstawie wyników kontroli PIP.
Informację przedstawiła dyrektor Departamentu Prawnego w Głównym Inspektoracie Pracy – Halina Tulwin.
W 2017 r. inspektorzy pracy przeprowadzili 19 515 kontroli ukierunkowanych na ustalenie skali przestrzegania obowiązku wypłacania przyjmującym zlecenie lub świadczącym usługi na podstawie umów wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż wynikająca z wysokości minimalnej stawki godzinowej – zgodnie z przepisami ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
W 27% przeprowadzonych kontroli ujawniono różnego rodzaju nieprawidłowości w zakresie stosowania przepisów o minimalnej stawce godzinowej, przy czym przypadki zaniżenia (lub niewypłacenia) stawki godzinowej – w ok. 12% kontroli.
Stwierdzono także:
– brak w umowie postanowień dotyczących sposobu potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług;
– nieprzechowywanie dokumentów potwierdzających liczbę godzin wykonywania zlecenia (świadczenia usług);
– nieprzestrzeganie obowiązku wypłaty wynagrodzenia co najmniej raz w miesiącu (przy umowach zawartych na czas dłuższy niż miesiąc).
W związku z naruszeniami przepisów dotyczących wypłaty minimalnego wynagrodzenia dla osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych inspektorzy wydali 6812 wniosków w wystąpieniach oraz 769 poleceń ustnych. Nałożyli grzywny w drodze 292 mandatów karnych na łączną kwotę 371 300 zł, skierowali 101 wniosków o ukaranie do sądu oraz zastosowali 258 środków oddziaływania wychowawczego.
Zdaniem PIP problemem w stosowaniu przepisów o minimalnej stawce godzinowej jest m.in. nieuregulowanie w ustawie terminu wypłaty wynagrodzenia i pozostawienie rozstrzygnięcia tej kwestii decyzji stron. Wprowadzenie takiego unormowania ujednoliciłoby termin wypłaty dla osób znajdujących się w porównywalnej sytuacji, a częstotliwość wypłaty wynagrodzenia nie byłaby uzależniona od początkowej daty zawarcia umowy. Wartym rozważenia postulatem jest również możliwość wprowadzenia do ustawy obowiązku zawarcia umowy cywilnoprawnej, podlegającej unormowaniom o minimalnej stawce godzinowej, w formie pisemnej przed rozpoczęciem pracy, w celu ograniczenia możliwości naruszeń prawa w tym obszarze.
Komisja przyjęła informację do wiadomości.

Komisja rozpatrzyła informację Głównego Inspektora Pracy dotyczącą oceny rozwiązań prawnych zawartych w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług w świetle działań kontrolno-nadzorczych Państwowej Inspekcji Pracy realizowanych w latach 2016-2017 i współpracy z organami kontrolnymi innych krajów europejskich.
Informację przedstawił dyrektor Departamentu Legalności Zatrudnienia w Głównym Inspektoracie Pracy – Jarosław Leśniewski.
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług wdraża nie tylko postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/67/UE w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, zmieniającej rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (rozporządzenie w sprawie „IMI”), ale także niektóre postanowienia dyrektywy 96/71/WE, w tym odnoszące się np. do minimalnych standardów zatrudnienia gwarantowanych pracownikom delegowanym.
Doświadczenia kontrolno-nadzorcze Państwowej Inspekcji Pracy z lat 2016-2017 wskazują, że zarówno w stosunku do procesu delegowania pracowników z terytorium RP, jak i do procesu delegowania pracowników firm zagranicznych, które kierują swój personel do pracy w Polsce, istnieją wątpliwości, których rozstrzygnięcie na gruncie obowiązującej regulacji bywa trudne.
PIP wskazuje na konieczność wprowadzenia w ww. ustawie zmian, które zwiększyłyby efektywność działań inspekcji realizowanych w tym obszarze zagadnień i które mogłyby zmniejszyć skalę nieprawidłowości związanych z delegowaniem pracowników do czasowego wykonywania pracy za granicą. Proponuje m.in.:
– wprowadzenie przepisu zobowiązującego pracodawców do uwzględnienia w treści umów o pracę warunków zatrudnienia, jakie pracodawcy muszą zapewnić pracownikom delegowanym w czasie wykonywania pracy za granicą (umożliwiłoby to inspektorom pracy egzekwowanie na rzecz pracowników delegowanych zobowiązań pracodawcy wynikających już nie tylko z obcego ustawodawstwa pracy, lecz z umowy o pracę);
– umożliwienie sankcjonowania naruszeń przepisów ustawy o delegowaniu pracowników w trybie grzywien administracyjnych i kar pieniężnych, a nie w ramach postępowania w sprawach o wykroczenia;
– uzyskanie przez PIP bezpośredniego dostępu (on-line) do baz danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie informacji na temat płatników składek i ubezpieczonych, a także do rejestru wydanych przez Zakład formularzy A1.
Komisja przyjęła informację do wiadomości.

Komisja rozpatrzyła informację Państwowej Inspekcji Pracy dotyczącą problematyki zagrożeń psychospołecznych na przykładzie firm uczestniczących w programie „Przeciwdziałanie negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy”.
Informację przedstawił dyrektor Departamentu Prewencji i Promocji w Głównym Inspektoracie Pracy – Zbigniew Kowalczyk.
Podsumowując 2 lata realizacji programu prewencyjnego, PIP stwierdza, że wśród dziesięciu najbardziej dokuczliwych stresorów wskazanych przez pracowników w badaniach na przestrzeni lat 2016-2017 aż 7 to stresory związane z kontekstem pracy, czyli z czynnikami psychospołecznymi pracy. Wskazane jest zatem podejmowanie wszelkich działań prewencyjnych mających na celu przekazywanie wiedzy na temat stresu, czynników ryzyka psychospołecznego w pracy, badanie oraz działania doradcze mające na celu pomóc pracownikom i pracodawcom radzić sobie z niepożądanymi zjawiskami, które występują współcześnie w środowisku pracy. Program prewencyjny potwierdził zainteresowanie pracowników, pracodawców, przedstawicieli pracowników oraz pracowników służb bhp tematem stresu w pracy oraz jego wpływu na efektywność pracy, a także na jakość życia zarówno pracowników, jak i sprawne funkcjonowanie środowiska pracy. Z roku na rok zwiększa się liczba pracodawców zgłaszających się do programu prewencyjnego, rośnie także liczba pracodawców, którzy proszą o przeprowadzenie powtórnego badania 12 miesięcy po pierwszym raporcie, w celu sprawdzenia, czy podjęte działania naprawcze odniosły skutek.
Zdaniem PIP w ramach kontynuacji tematu warto podjąć działania w celu m.in.:
– uświadomienia pracodawców co do znaczenia i wpływu czynników ryzyka psychospołecznego na efektywność pracowników,
– przygotowania nowych publikacji z tematu przeciwdziałania stresowi w miejscu pracy oraz zagrożeń psychospołecznych, które mogą potęgować jego poziom (tj. dyskryminacja, nierówne traktowanie, mobbing, molestowanie psychiczne, molestowanie seksualne, agresja, przemoc),
– przygotowania kursu e-learningowego udostępnianego pracodawcom przystępującym do programu prewencyjnego (w celu objęcia działalnością edukacyjną większej liczby chętnych).
Komisja przyjęła informację do wiadomości.
W posiedzeniu uczestniczył główny inspektor pracy – Wiesław Łyszczek.