27 czerwca 2018

Komisja do Spraw Kontroli Państwowej /KOP/ rozpatrzyła Informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli zabezpieczenia przed wyłudzaniem wiz pod pretekstem podejmowania pracy przez cudzoziemców na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Informację przedstawił dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Rzeszowie – Wiesław Motyka.
W 2012 r. Polska wprowadziła uproszczony system zatrudniania pracowników pozwalający na pracę po zarejestrowaniu w urzędzie pracy pisemnego oświadczenia pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi. Kontrola NIK miała wykazać, czy system wydawania wiz był zabezpieczony przed ich wyłudzaniem pod pretekstem podejmowania pracy na terenie RP. Jednostkami kontrolowanymi były: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 5 konsulatów RP, 6 placówek Straży Granicznej. Okres objęty kontrolą to lata 2014-2016.
Wyniki kontroli wykazały, że funkcjonujący system wydawania wiz nie zabezpieczał skutecznie przed wyłudzaniem przez cudzoziemców wiz pracowniczych pod pretekstem podjęcia pracy na terenie RP. Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie dysponowało odpowiednimi narzędziami i instrumentami organizacyjno-prawnymi, które zapobiegałoby takiemu procederowi. Konsulowie nie posiadali odpowiednich narzędzi pozwalających na weryfikację rzetelności danych zawartych w oświadczeniach pracodawców o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi. Rosnące dynamicznie w latach 2014-2016 zapotrzebowanie na wizy, zwłaszcza na Ukrainie, znacząco przewyższało możliwości urzędów konsularnych w zakresie weryfikacji wiarygodności oświadczeń składanych przez osoby ubiegające się o wizy w ramach tzw. uproszczonej procedury zatrudniania cudzoziemców. Wobec ogromnej liczby wniosków wizowych oraz zbyt małej w stosunku do potrzeb obsady kadrowej urzędów konsularnych na Ukrainie, stosowano rozwiązanie skutkujące ograniczonym badaniem wiarygodności oświadczeń poprzez konsultacje krajowe i zasięganie informacji w stosownych urzędach. Przyjmowano, że podane we wnioskach dane są wiarygodne, chyba że konsulat uzyskał wcześniej informacje od innych organów wskazujące na nierzetelność danych.
Wskutek ogromnego zainteresowania wizami Ministerstwo Spraw Zagranicznych, urzędy konsularne na Wschodzie oraz placówki Straży Granicznej nie były w stanie prawidłowo realizować zadań związanych z wydawaniem wiz pracowniczych oraz z zatrudnianiem cudzoziemców.
Organy państwa nie miały skutecznych narzędzi gromadzenia i wymiany posiadanych informacji. Straż Graniczna nie była organizacyjnie i kadrowo przygotowana do weryfikacji wiarygodności podmiotów rejestrujących dużą liczbę oświadczeń. Pomimo rosnącej liczby kontroli legalności zatrudnienia, procentowa ilość podmiotów faktycznie skontrolowanych ulegała systematycznemu zmniejszeniu.
W związku z tym NIK wnosi m.in. do Ministra Spraw Zagranicznych o zapewnienie częstszych kontroli w zakresie prawidłowości rozpatrywania wniosków o przyznanie wizy w urzędach konsularnych na Wschodzie oraz o rzetelne weryfikowanie przez urzędników konsularnych wniosków wizowych, na podstawie których wydawane są wizy pracownicze, pod kątem wiarygodności pracodawcy oraz celu wydania wizy, a także dokumentacji złożonej przez wnioskodawców.
Komisja przyjęła informację do wiadomości.

Komisja rozpatrzyła Informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli poboru podatku od instytucji finansowych.
Informację przestawił wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli – Wojciech Kutyła.
Celem kontroli NIK było sprawdzenie, czy urzędy skarbowe i Minister Finansów skutecznie wykonują zadania w zakresie poboru podatku od aktywów niektórych instytucji finansowych. Kontrolę przeprowadzono w okresie luty 2016 r. – wrzesień 2017 r.
Wyniki kontroli NIK wykazały, że urzędy skarbowe i Minister Finansów skutecznie wykonywały zadania w zakresie poboru podatku od aktywów niektórych instytucji finansowych.
W Ministerstwie Finansów były poddawane analizie dane w zakresie wykonania dochodów z podatku i zaległości. Dokonywano również analizy w zakresie konstrukcji podatku i funkcjonowania podatku, w tym obniżania podstawy opodatkowania oraz przyczyn korekt deklaracji. Ministerstwo Finansów monitorowało skuteczność podległych jednostek w zakresie poboru podatku.
Nadzór Ministra Finansów nad poborem podatku był prawidłowy, z tym że w dwóch kontrolowanych urzędach skarbowych, rozliczających 51% i 27,6% dochodów z podatku, stwierdzono odmienny sposób postępowania wobec podmiotów potencjalnie podlegających opodatkowaniu, co może wskazywać, że nie było elementów nadzoru, które zapewniłyby jednolity sposób zarządzania podatkiem.
Minister Finansów w ramach nadzoru nad podległymi jednostkami dokonywał analizy zagrożeń mogących mieć wpływ na realizację dochodów z podatku. W wyniku tej analizy podatek nie został zaliczony do obszarów o podwyższonym poziomie ryzyka wystąpienia nieprawidłowości.
Ministerstwo Finansów współpracowało z Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF), skąd pozyskiwało między innymi dane o aktywach instytucji finansowych. Pozyskiwało także informacje i analizy z Narodowego Banku Polskiego dotyczące wpływu podatku na marże i prowizje oraz koszty działalności sektora bankowego oraz analizy UKNF w zakresie wpływu podatku na sytuację banków komercyjnych.
W działalności Ministerstwa Finansów Najwyższa Izba Kontroli nie stwierdziła nieprawidłowości i w związku z powyższym nie formułowała wniosków.
Komisja przyjęła informację do wiadomości.

Na kolejnym posiedzeniu Komisja uchwaliła plan pracy na okres od 1 lipca do 31 grudnia 2018 r.
W posiedzeniu uczestniczyli: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – Szymon Szynkowski vel Sęk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji – Renata Szczęch, wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli – Mieczysław Łuczak, szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców – Rafał Rogala oraz prokurator Departamentu do Spraw Przestępczości Gospodarczej Prokuratury Krajowej – Jacek Motawski.