Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego w opinii do zgłoszonych przez posłów Klubu Parlamentarnego PiS projektów ustaw nowelizujących przepisy ustawy o Sądzie Najwyższym i ustroju sądów powszechnych wskazuje, że  nie realizują one zaleceń KE w tej sprawie.

Opiniowane projekty zmian w ustawach o Sądzie Najwyższym i ustroju sądów powszechnych dotyczą procedury odwoływania prezesów sądów oraz przechodzenia sędziów w stan spoczynku.

W opinii Prezes SN czytamy, że przedstawione propozycje legislacyjne w większości mają charakter iluzoryczny i nie eliminują zasadniczych zastrzeżeń natury konstytucyjnej formułowanych pod adresem rozwiązań przyjętych w zmienianych aktach prawnych. Nie realizują one również zaleceń Komisji Europejskiej, które wskazywały m.in. na problem „swobody decyzyjnej Ministra Sprawiedliwości w odniesieniu do powoływania i odwoływania prezesów sądów, jak również zmianę decyzji już podjętych”.  Omawiane zmiany nie dotyczą też procedury powoływania prezesów i decyzji już podjętych. „Należy przypomnieć, że pod rządami nowelizacji lipcowej Minister Sprawiedliwości odwołał łącznie 129 prezesów i wiceprezesów sądów, a projektowane zmiany stan ten w istocie petryfikują. Odnosząc się do odwoływania prezesów, proponowane zmiany nie tyle eliminują swobodę decyzyjną Ministra Sprawiedliwości, co czynią ją bardziej zakamuflowaną” – napisano w opinii.

W kwestii zmian dotyczących przechodzenia sędziów w stan spoczynku, Prezes SN zauważa, że „z perspektywy Konstytucji RP zmiana organu właściwego w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie stanowiska przez sędziego, który osiągnął wiek 65 lat z Ministra Sprawiedliwości na Prezydenta RP w istocie niczego nie zmienia. Tym bardziej, że wyrażenie zgody na przedłużenie orzekania przez sędziego po osiągnięciu przez niego wieku 65 lat, jako akt urzędowy Prezydenta RP, wymagać będzie dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów.”

W opinii wskazano także, że projektodawca nie przewidział w ustawie o SN możliwości odwołania się od postanowienia Prezydenta RP o odmowie wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie stanowiska przez sędziego Sądu Najwyższego, który ukończył 65. rok życia, tak jak w przypadku sędziów sądów powszechnych.

SN